ประวัติรองเท้าจังเกิ้ล
ก่อนที่จะถึงยุครองเท้า Salomon, Merrell, และ Oakley
และคอมแบตบูทสีทรายทางทหารที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดีในปัจจุบัน
รองเท้าบูทอยู่รูปแบบหนึ่งที่ไม่มีรองเท้ารุ่นไหนมาเทียบเคียงได้
เป็นรองเท้าคู่ที่จะทำให้นึกย้อนไปในอดีตได้รองเท้าคู่นั้นก็คือ รองเท้าจังเกิ้ล (Jungle boot) ความทรงจำของนักรบที่เคยมีกับรองเท้าจังเกิ้ล
คงจะไม่ได้หาได้ง่ายๆเหมือนที่มีในรองเท้ารุ่นอื่นๆในปัจจุบัน
จนถึงวันนี้ รองเท้าจังเกิ้ลก็ยังเป็นตัวเลือกอันดับหนึ่งสำหรับใครหลายๆคน
ทุกครั้งเมื่อรู้ว่าจะต้องไปทำกิจกรรมที่เปรอะ เลอะ และลุย
ดังนั้น มาย้อนอดีตไปกันเพื่อค้นพบจุดกำเนิดของรองเท้าจังเกิ้ล
รองเท้าที่ทหารจีไอสหรัฐให้การยอมรับแม้จะผ่านมาหลายชั่วอายุคนแล้วก็ตาม
Jungle boot มีมาก่อนช่วงสงครามโลกครั้งที่สองไม่นานนัก
โดยที่ หน่วยทหารเล็กๆของกองทัพสหรัฐในปานามา
ได้ทำการทดลองใช้งาน รองเท้าซึ่งออกแบบมาเพื่อใช้ในการต่อสู้ในป่าหรือในสภาพแวดล้อมที่ร้อน เปียก และชื้น ที่กองทัพสหรัฐวิจัยและพัฒนาร่วมกับบริษัท United States Rubber Company (ปัจจุบันคือ บริษัท Uniroyal )ในปี 1942
การออกแบบของรองเท้าจังเกิ้ลถูกออกแบบมาโดยพื้นฐานมาจากแนวคิดที่ว่าไม่มีรองเท้าบูทใดที่สามารถกันน้ำได้ 100%แต่ยังคงสามารถระบายอากาศได้ดีในภูมิประเทศ
ที่เป็นป่าชายเลนหรือป่าดิบชื้น รองเท้าจังเกิ้ลจึงถูกออกแบบ
มาให้สามารถระบายน้ำและระบายอากาศได้ดี แทนโดยที่ยังป้องกันแมลง โคลน หรือทรายเข้ารองเท้าได้ด้วย
รองเท้าจังเกิ้ล M-1942 ถูกนำไปทดสอบโดยหน่วยทดลองของกองทัพบกสหรัฐในพื้นที่ป่าของประเทศปานามา, เวเนซุเอล่าและประเทศเขตร้อนอื่นๆ ผลการทดลองพบว่ารองเท้านั้นแห้งได้เร็วกว่ารองเท้ารุ่นอื่นๆในยุคเดียวกันและพื้นรองเท้าทำจากตาข่ายถักพอลิเอธิลีนยังช่วยลดการเกิดแผลผุผองและแผลร้อนในได้ด้วย
รองเท้าจังเกิ้ลรุ่นแรก M-1942
จากรายงานเชิงบวกที่ได้รับจากการทดสอบของหน่วยทหารในปานามากองทัพสหรัฐก็ได้มีการแจกจ่ายรองเท้ารุ่น M-1942 ให้กับกำลังพลบางส่วน
ของกองทัพบกและนาวิกโยธินสหรัฐที่ทำการรบใน เกาะนิว กินี, ในฟิลิปปินส์,
ในพม่ากับหน่วย Merrill's Marauders (หน่วยรบที่ขึ้นชื่อเรื่องการทำสงครามหลังแนวรบ
ในพม่าของสหรัฐ), 1st Air Commando Group และ
Mars Task Force (หน่วยลาดตระเวนไกลของสหรัฐในสมรภูมิที่พม่า)
โดยปกติรองเท้าจังเกิ้ลจะถูกแจกจ่ายให้กับทหารราบที่ต้องเผชิญกับ
สภาวะอากาศที่ชื้นหรือสภาพแวดล้อมที่เป็นโคลน
รองเท้าจังเกิ้ลพื้นปานามา (Panama sole)
"พื้นปานามา" หรือ Panama sole เป็นพื้นรองเท้าที่ถูกพัฒนาขึ้นปี 1944
โดยจ่า เรย์มอนด์ โดบี้ สังกัด Panama Mobile Force กองทัพบกสหรัฐ
พื้นแบบปานามามีการวางชั้นยางที่พื้นรองเท้าให้มีองศาเฉียงเพื่อให้เกิดการดันโคลน
ออกจากพื้นรองเท้าได้ง่าย และเพิ่มการยึดเกาะที่มากขึ้น แม้ว่าจะเป็นการออกแบบที่ชาญฉลาดแต่ Panama sole กลับไม่ได้รับการทดสอบอย่างจริงจังจนกระทั้งปี 1967
รองเท้าบูทหุ้มข้อที่ใช้พื้นแบบปานามาจำนวนสี่สิบคู่ได้รับการทดสอบที่ศูนย์ทดสอบทรอปิกในเขตคลองปานามา และมีบางส่วนถูกทดสอบโดยกองพลทหารราบที่ 9 ในพื้นที่อื่น ในต้นปี 1968 ซึ่งการทดสอบนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ ENSURE การทดสอบเป็นไปได้ด้วยดีและในวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 1968 กองทัพบกได้สั่งให้นำเอาพื้นรองเท้าแบบ Panama sole มาใช้กับรองเท้าบู๊ตทรอปิคอลแทน พื้น Vibram ทั้งหมด
รองเท้าจังเกิ้ลของฝรั่งเศสที่ชื่อ Pataugas ที่ถูกใช้ในสงครามอินโดจีน
ในช่วงแรกของสงครามเวียดนาม กองทัพสหรัฐยังมีการแจกจ่ายรองเท้ารุ่น M-1945 Tropical Combat Boot ที่ถูกพัฒนาไว้ตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2 อยู่ จนถึงปี 1965
ถึงได้มีรองเท้ารุ่นใหม่ที่นำองค์ความรู้ที่ได้ศึกษามาพัฒนาไว้ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มาปรับปรุงต่อยอดและถูกนำมาใช้โดยกองทัพสหรัฐในชื่อ 'M-1966 Jungle Boot'
รองเท้าจังเกิ้ลที่ได้รับการพัฒนาขึ้นใหม่นี้ มีส่วนบนของรองเท้าผลิตจาก ผ้าคอตตอนคานวาสเป็ด (Cotton Canvas Duck) ที่มีความทนทานสูงและระบายอากาศได้ดี
ส่วนนิ้วเท้าและส้นรองเท้าใช้หนัง และมีการเสริมใยไนลอนที่บริเวณข้อรองเท้า
รองเท้าจังเกิ้ลแบบใหม่ตอนแรกนั้นใช้พื้นไวบรัม (Vibram) ซึ่งเป็นพื้นยาง
หลอมติดไปกับพื้นรองเท้ามีการเสริมช่องตาไก่เข้าไปที่ข้างรองเท้า
เพื่อเพิ่มความรวดเร็วในการระบายน้ำออกจากรองเท้า มีแผ่นรองเท้าด้านใน
ทำจากพลาสติกที่ช่วยในการระบายอากาศซึ่งถูกพัฒนามาตั้งแต่ปี ค.ศ.1942 ก่อนจะถูกเปลี่ยนเป็นพื้นแบบปานามาในภายหลังลแะถูกเปลี่ยนกลับมาใช้พื้นไวบรัม (Vibram) อีกครั้งในปี 1969
ในช่วงเดือนพฤษภาคม ค.ศ.1966 ทางกองทัพได้รับรายงานจากทหารที่ทำการรบว่าได้รับบาดเจ็บจากกับดักแท่งหนามอยู่บ่อยครั้ง จึงได้มีการเสริมแผ่นสแตนเลสเข้าไปกับพื้นรองเท้า และยังมีการพัฒนาอีกมากมาย เช่นการใช้ผ้าแคนวาสไนลอนส่วนบน
เพื่อความเบาที่มากขึ้น การใช้พื้นรองเท้าปานามาเพื่อการยึดเกาะในโคลนที่ดี
และการเย็บใยไนลอนเพิ่อเสริมความคงทน
เกร็ดความรู้
RoSearch หรือ รองเท้าคอมแบทโรเสริท์ ที่หลายๆคนเรียกกันจนติดปากจริงๆแล้วไม่ใช่ชื่อรุ่นรองเท้าหรือแบรนด์รองเท้าแต่อย่างใดครับ RoSearch จริงๆแล้วคือเครื่องหมายการค้าของ บริษัท RoSearch, Inc. ซึ่งเป็นโรงงานรับผลิตรองเท้าในประเทศ Puerto Rico ครับ บริษัทนี้รับงานผลิตรองเท้า ให้กับ บริษัท Wellco Enterprises มาตั้งแต่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 แล้ว รวมทั้งผลิตรองเท้า Jungle boot ให้กองทัพสหรัฐช่วงสงครามเวียดนามด้วย และปัจจุบันยังผลิตให้ แบรนด์ Altama ด้วย
เครื่องปั้มเครื่องหมาย RoSearch บนพื้นรองเท้าแบบปานามา
มันไม่ยากเลยที่จะเข้าใจเลยว่าทำไมรองเท้าจังเกิ้ลถึงเป็นที่นิยม เพราะว่ามันน่าทึ่ง ความไม่ซับซ้อน และใช้งานได้ดี เมื่อใช้ไปเรื่อยๆรองเท้าจะมีความนุ่มสบายมากมันใช้งานได้ไม่มีปัญหา นั้นแหละคือสิ่งที่ทำให้ทุคนตกหลุมรักรองเท้าจังเกิ้ล
รองเท้าจังเกิ้ลก็ไม่ได้มีการเลิกใช้แม้สงครามเวียดนามจะจบลงไปแล้ว
รองเท้าจังเกิ้ลเป็นต้นแบบให้กับรองเท้าบูตทะเลทรายทางทหารในปัจจุบัน
หากมีการเปรียบเทียบจะสามารถสังเกตุได้ถึงจุดที่คล้ายคลึงกัน ในช่วงยุค 80
พื้นรองเท้าปานามาถูกแทนที่ด้วยพื้นไวบรัมอีกครั้ง ซึ่งแม้จะได้รับการพิสูจน์แล้วว่า
พื้นปานามาสามารถใช้งานได้ดีกว่าในสภาพแวดล้อมที่เป็นโคลน
แต่พื้นไวบรัมนั้นสามารถใช้งานได้หลากหลายมากกว่า
รองเท้าจังเกิ้ลพื้นไวบรัม
ภายหลังจากนั้นรองเท้าจังเกิ้ลก็มีความนิยมลดลง เนื่องจากทางกองทัพสหรัฐ
ได้มีการเปลี่ยนเครื่องแบบและผลักดันให้มีการใช้รองเท้าบูตทะเลทรายทางทหาร
กับชุดเครื่องแบบใหม่ รองเท้าจังเกิ้ลจึงไม่สามารถเห็นได้ทั่วไปเหมือนแต่ก่อน
การเปลี่ยนชุดเครื่องแบบของกองทัพสหรัฐ ทำให้ความนิยมของรองเท้าจังเกิ้ลลดลงไป
ถึงแม้รองเท้าจังเกิ้ลจะหาได้ยากในกองทัพสหรัฐแล้ว
แต่ในประเทศที่มีสภาพภูมิอากาศร้อนชื้น เช่นที่ประเทศไทย
เราจะยังสามารถเห็นรองเท้าจังเกิ้ลถูกสวมใส่ใช้งานได้อยู่ เพราะความคงทน
ความเชื่อใจได้ ความสบายเมื่อได้สวมใส่ ของรองเท้าจังเกิ้ล
ที่ยังทำให้ใครหลายๆคนวางใจให้เป็นตัวเลือกอันดับหนึ่ง
ยังคงมีหลายแบรนด์ที่พัฒนารองเท้าให้ดียิ่งขึ้นเพื่อตอบโจทย์ของหน่วยงาน
และทหารที่ยังคงใช้รองเท้าจังเกิ้ลอยู่ เช่น
แปลและเรียบเรียงโดย เทอดพงษ์ ฉายะรถี
แก้ไขเพิ่มเติม ศิวพรไพบูลย์ ทองอุทัยศรี
ที่มา
https://sofrep.com/gear/jungle-boots-footwear-salty/, 20 ก.ค. 2563
https://www.wikiwand.com/en/Jungle_boot#, 21 ก.ค. 2563
https://olive-drab.com/od_soldiers_gear_jungle_boots.php, 21 ก.ค. 2563
